DUO for a JOB, het interculturele en intergenerationele mentoraat op weg naar werk
Iets meer dan een jaar geleden opende de vzw DUO for a JOB een vestiging op het grondgebied van Charleroi Métropole. Het doel? Duo’s vormen van een mentee (een jongere met migratieachtergrond) en een mentor (een 50-plusser met beroepservaring) om een tijdje samen het carrièrepad van die jongere te bewandelen.
Guy en Alain, mentors van de vzw, en Mariama, mentee, vertellen over hun ervaringen.
Hoe heb je de vzw DUO for a JOB leren kennen?
Guy: Ik wilde graag vrijwilligerswerk doen, maar zag weinig opportuniteiten. Daarom zocht ik wat rond op internet en zo vond ik de website www.giveaday.be. Verschillende organisaties, waaronder ‘DUO for a JOB’, dat net haar activiteiten in Charleroi Metropool had opgestart, postten op die website hun behoeften om vrijwilligers te vinden.
Alain: Toen ik bijna met pensioen was, zocht ik vrijwilligerswerk waarmee ik zingeving kon koppelen aan het inzetten van mijn vaardigheden. Op de site van de Stad Charleroi las ik voor het eerst over de activiteiten van DUO for a JOB.
Waarom mentor worden?
Alain: Ik wilde vooral inzetten op het uitbouwen van relaties, dat is voor mij een conditio sine qua non voor vrijwilligerswerk. Mijn beroepsloopbaan heeft me door een grote verscheidenheid aan functies geleid, die allemaal één ding gemeen hebben: het overbrengen van kennis en communicatie. Het mentorprogramma van DUO for a JOB lag daarom voor de hand.
Guy: Toen ik 62 was en met vervroegd pensioen ging na een job in de retailsector, had ik het gevoel dat ik nog nuttig kon zijn. Bovendien wilde ik een actief sociaal leven behouden naast mijn culturele en vrijetijdsactiviteiten. Ik hoopte in vrijwilligerswerk ook iets te vinden dat waarde zou scheppen en me voldoening zou schenken.
DUO for a JOB leek me de beste mogelijkheid om mijn vaardigheden te benutten; niet alleen de vaardigheden die ik tijdens mijn carrière heb opgedaan, maar ook de vele en gevarieerde relationele, menselijke en emotionele ‘talenten’ die iedereen in zich heeft en soms niet durft te onthullen in onze harde maatschappij.
Het programma van DUO was een voor de hand liggende keuze voor mij …
Hoe verloopt een mentoraatsprogramma?
Guy: Om te beginnen volg je een anonieme informatiesessie waarin je uitleg krijgt over het project, de rol van de mentor en de timing, en waar je een antwoord krijgt op alle vragen. Wie dan nog steeds geïnteresseerd is, wordt uitgenodigd voor een individueel gesprek met een lokale coördinator om de verwachtingen en de ‘vaardigheden’ te bepalen. Wie ermee instemt door te gaan, wordt gevraagd deel te nemen aan een paar halve dagen training over verschillende basistools.
Dan volgt de ‘matching’. De coördinator, die je beter heeft leren kennen, vormt een duo met de mentee met wie je vermoedelijk het best zal kunnen werken. Dat gebeurt op basis van hun behoeften en jouw vaardigheden. Het is de bedoeling samen iets op te bouwen om hen te helpen een betere toekomst te realiseren dan wanneer ze het alleen zouden moeten doen.
Bij de eerste ontmoeting, die allicht veel stressvoller is voor de mentee dan voor de mentor (zelfs al is de mentor allicht ook niet helemaal zonder stress), heb je een face-to-facegesprek om elkaar beter te leren kennen en om te zien of het een handelbare situatie is. Zowel mentor als mentee kunnen de samenwerking op elk moment stopzetten, meteen vanaf de eerste ontmoeting.
Als het lukt, kan het duo na ondertekening van een overeenkomst waarin het kader, de verbintenissen en de duur worden vastgelegd, gedurende maximaal 6 maanden samenwerken. Een keer per week vindt een ontmoeting plaats, wanneer het beiden uitkomt. Op hun verzoek kunnen ze ook nog begeleid worden door een coördinator en krachtige IT-tools, in een lokaal dat hen daartoe ter beschikking worden gesteld.
Op het einde van deze 6 maanden wordt een ‘beoordeling’ van de vooruitgang van de mentee uitgevoerd en stopt het mentoraat. Maar als de banden eenmaal stevig gesmeed zijn, houdt het avontuur daar vaak niet op en blijf je een steunpilaar waarop de mentee kan terugvallen als beide partijen dat goed vinden.
Welke kwaliteiten heb je door deze ervaring kunnen benutten?
Alain: Als het gaat om wat ik mijn mentee kon bieden, zou ik zeggen mijn organisatorische vaardigheden, mijn kennis van administratief beheer en mijn vlotte contact met de autoriteiten. In het specifieke geval van mijn mentee draaide het vooral rond de gelijkwaardigheid van diploma’s. Die situatie moest gedeblokkeerd worden, zodat hij zijn opleiding kon voortzetten. Afgezien van deze aspecten kon ik mijn luistervaardigheid en mijn vermogen om contacten te leggen goed gebruiken, maar in dit opzicht was mijn mentee fantastisch: hij was erg ruimdenkend en het kostte weinig energie om zijn project vooruit te helpen. We hebben altijd heel intelligent en met wederzijds respect kunnen samenwerken.
Guy: Tijdens het mentoraat is het vooral belangrijk te luisteren naar wat de jongere wil, terwijl die het misschien zelf niet weet. Veel jongeren komen berooid, gedesoriënteerd en zonder ‘netwerk’ in België aan, nadat ze soms verschrikkelijke gebeurtenissen hebben meegemaakt.
Geduld, inzicht en aandacht zijn dan vereist. Dialoog, empathie en nederigheid zijn essentieel in de omgang met deze jongeren, die soms van heel ver komen – om het voorzichtig uit te drukken.
Je moet goed georganiseerd zijn. Niet alleen om orde te scheppen in wat onze mentee aan ons en aan zichzelf onthult, maar ook – en dat is helaas nog steeds niet veranderd – het hoofd te bieden aan het kafkaiaanse labyrint van administraties en overheidsdiensten.
We beseffen niet altijd hoe groot het netwerk is van mensen die we van dichtbij en veraf kennen en dat erg nuttig kan zijn. Vermenigvuldig dat met het aantal mentoren dat klaarstaat om elkaar te helpen, en je weet dat er altijd wel ergens iemand is met een oplossing.
Wat heb je persoonlijk uit dit avontuur gehaald?
Guy: Een heleboel goede dingen, waaronder een andere kijk op migratie. Daarnaast het plezier je kosteloos nuttig te maken (en te blijven) en het contact met andere genereuze, bescheiden mentors en moedige mentees; dat is ook heel fijn.
Het geeft me een prettig gevoel dat er nog altijd onbaatzuchtige mensen zijn die energiek en heel bekwaam werk verrichten voor een jonge organisatie als DUO for a JOB, met name in Charleroi.
Het doet deugd echte waarden door te geven door ze te beleven en concreet vorm te geven.
Persoonlijk gaf het me ook een boost van OPTIMISME en POSITIVITEIT. Als je zoekt, is er altijd een oplossing.
Alain: Bovenal het plezier mensen te ontmoeten: de gesprekken met mijn mentee, wiens levensloop duidelijk geen rustig kabbelend beekje is, waren zeer verrijkend. Zijn vastberadenheid dwingt respect af. Ik bewonder zijn veerkracht. Hij laat zien dat je er altijd komt als je jezelf er de middelen toe geeft. Dat is een prachtige levensles.
Naast zijn professionele project ontdekten we dat we een aantal passies deelden op het gebied van cultuur, gastronomie, reizen, … en we hadden een aantal zeer interessante gesprekken.
En dan nog het mooie moment om na 6 maanden het mentorschap af te sluiten met het allerbelangrijkste: mijn mentee kon verder studeren in de studierichting die hij graag wilde en aan de universiteit van zijn keuze.
Kun je de mentorervaring samenvatten in 3 woorden?
Guy: Dat is niet eenvoudig, want iedereen kan wel iets positiefs vinden dat bij hem of haar past.
Voor mij is het dit: ONTMOETINGEN (meervoud), DELEN (win-win), TOEKOMST (beter).
Alain: Ik vind het ook moeilijk om zo’n rijk avontuur in amper 3 woorden samen te vatten. Ik zou zeggen LEVENSLES, ONTMOETING, POSITIEF.
En wat vonden de mentees?
Mariama vertelde ons hoe ze zich voelde na 6 maanden mentorschap.
Wat heb je persoonlijk uit dit avontuur gehaald?
Ik besloot dit te proberen om advies en hulp te krijgen over de arbeidsmarkt in België en een goede opleiding te kiezen die me bevalt.
Ik zag mijn mentor minstens één keer per week en hij heeft me geholpen mijn cv goed op te stellen en een begeleidende brief te schrijven … Hij heeft me ook geholpen bij het vinden van een opleiding, kinderopvang en huisvesting.
Dankzij DUO for a JOB ben ik nu ingeschreven voor een opleiding en heb ik mijn stageplek voor januari al binnen. Ik ben erg blij met deze begeleiding.
Hoe zou je deze ervaring in 3 woorden samenvatten?
Aanmoediging
Beschikbaarheid
En nog veel meer …
Ook zin in een mentorervaring? Klik op het logo hieronder voor meer informatie!
