Studeren in Charleroi Métropole

En dat is nog maar het begin, klinkt het bij de Université Ouverte.

Tussen de 12.000 en 15.000 onderzoekers, studenten, docenten, stagiairs enz. zullen de ‘Campus des Arts et des Métiers’ bevolken als die binnen dit en 2 tot 3 jaar de deuren opent, met het centraal gelegen Zénobe Gramme universitair centrum als hoofdcomplex. “De diverse opleidingssites liggen momenteel nog verspreid over verschillende locaties in Charleroi Métropole. In de toekomst willen we de sites nagenoeg allemaal samenbrengen in het centrum van de stad. Charleroi is een van de weinige Europese steden met meer dan 200.000 inwoners die nog geen echte ‘stadscampus’ heeft. Het opleidingsaanbod breidt almaar verder uit en wordt bijzonder gesmaakt door de mensen uit de regio”, vertelt Dominique Cabiaux, Gedelegeerd Bestuurder van de Université Ouverte (Open Universiteit), de hoger onderwijsinstelling met een sterke aanwezigheid in Charleroi.

Het idee dat het niet gemakkelijk is in Charleroi hogere studies aan te vatten, is al lang verleden tijd. Die gedachte is compleet achterhaald en het aanbod hogere opleidingen zal alleen blijven toenemen in de regio.

Net als in andere grote agglomeraties is ook in Charleroi Métropole een denkoefening aan de gang over het studieaanbod, zij het m.b.t. initiële of voortgezette opleidingen, het middelbaar of hoger, het beroeps- of hoger beroepsonderwijs. Geen enkele universiteit heeft haar hoofdzetel in Charleroi, maar de ULB (Université Libre de Bruxelles), de UCL (Université Catholique de Louvain) en de UMons (Université de Mons) zijn er wel uitdrukkelijk vertegenwoordigd. Daarnaast zijn er ook vestigingen van andere hogere opleidingsinstellingen zoals de Haute École provinciale Condorcet of de Haute École Louvain en Hainaut (HELHa) en het Onderwijs voor sociale promotie.

Als CSHO (Collectieve Structuur van het Hoger Onderwijs voor de activiteiten inzake een voortgezette vorming en levenslang leren) geeft de Université Ouverte advies aan deze instellingen en aan de ‘dynamische krachten’ van de regio (sociale en economische partners, actoren van de regionale ontwikkeling). Ze wil de obstakels wegwerken die nog te vaak een belemmering vormen voor het inrichten van hogere opleidingen die tegemoet komen de ontwikkelingsbehoeften van het menselijke kapitaal in de regio.

“We willen geen blinde kopie van de opleidingen die elders reeds bestaan, we willen een reeks cursussen samenstellen die afgestemd zijn op de noden van de regio”, verklaart Dominique Cabiaux. “Onze regio is aan een heropleving bezig en die moet gepaard kunnen gaan met de aanwezigheid van de noodzakelijke talenten om de nieuwe functies, eigen aan de nieuwe vakgebieden, in te vullen”.

Specifieke opleidingen afgestemd op de lokale economie

De UO ontwikkelt haar opleidingen (die door academische partners verstrekt worden) in eerste instantie rond de behoeften van de sociale en economische spelers. Er wordt rekening gehouden met knelpuntberoepen en functies die onder druk staan. De Université Ouverte identificeert de onvervulde behoeften binnen een begeleidingscomité waarin ook vertegenwoordigers zetelen van het Strategische Ontwikkelingscomité, de Catch-cel (Catalysts for Charleroi), de vakbonden, de werkgevers enz..

Vervolgens worden de bestaande opleidingen binnen de perimeter van Charleroi Métropole en de Federatie Wallonië-Brussel in kaart gebracht. “De nabijheid van de opleidingscentra is van groot belang. Als de afstand tussen de woonplaats en de school groter is dan 30 tot 40 km, vormt dat een reëel obstakel voor wie les wil volgen. Mensen laten zich bv. tegenhouden door de verplaatsingsduur, de eventuele verblijfskosten enz.”, verduidelijkt hij.

De Université Ouverte is een ware ‘opleidingsincubator’

Als geen enkel aanbod aan de geïdentificeerde vraag voldoet, neemt de Université Ouverte contact op met de ‘gevestigde’ opleidingsverstrekkers. “In een ideale wereld brengen we verschillende verstrekkers samen om de voorgestelde opleiding een reële meerwaarde te bieden. We zetten daarvoor in op de respectieve sterke punten van alle partners. Ons doel is de opleiding te creëren die ondernemingen op het cv van een sollicitant willen zien staan”, vervolgt hij. “Op die manier werd bv. met succes de opleiding in de energetische elektronica gelanceerd. Ze werd op initiatief van de Delivery Unit van CATCH uitgewerkt na langdurige besprekingen met vooraanstaande ondernemingen uit de regio, zoals Thales en Alstom. We kunnen stellen dat ze perfect aansluit op een regionale ontwikkelingsbehoefte die tot dan maar niet ingevuld raakte.”

De vraag van het publiek en specifieke methodes

Er zijn tal van domeinen waarbinnen we opleidingen kunnen onderbrengen die aansluiten op een vraag van de bedrijven of het publiek. “In samenwerking met twee universiteiten hebben we mee een certificaat verenigingsbeheer in het leven geroepen. De streek beschikt over een uitgebreid netwerk aan vzw’s waarbij het dossierbeheer een almaar complexere zaak wordt. Deze opleiding biedt de tools om met die nieuwe verantwoordelijkheden om te gaan en aan de vereisten van de subsidiërende overheden tegemoet te komen“, zegt hij.

De ontwikkeling van het Biopark in Gosselies leidde tot een grotere behoefte aan mensen met een hogere opleiding en dan met name binnen het medisch-biologische vakgebied. De UO is de aangewezen instelling om, geheel in lijn met dit nieuwe afzetgebied, specifieke opleidingen in te richten. De opleidingen over de bescherming op het werk en de preventie die de UO aanbiedt, kennen ook veel succes.

De opleiding past zich aan de behoeften van het doelpubliek aan

Het dynamisme en de ontwikkeling van de regio zijn bevorderlijk voor de aanpassing van de opleidingsmethodes aan de realiteit op het terrein. Naast de initiële opleidingen wordt er bv. ook aan duaal leren gedaan (combinatie leren op school/in een onderneming), onder de vorm van continue loopbaanvorming of als aanvullende opleiding om de bestaande knowhow verder uit te breiden. “De belangrijkste uitdaging van de komende jaren is concreet vorm te geven aan het begrip levenslang leren, gezien de evoluties en veranderingen op het vlak van werk almaar sneller gaan. Er moeten bijgevolg steeds meer curricula uitgewerkt worden waarmee een evenwicht kan worden bereikt tussen opleiding, werk en privéleven. We denken daarbij ook intensief na over nieuwe leermethodes“, verklaart hij.

Een voorproefje van wat nog moet komen

Er zijn de laatste jaren al tal van opleidingen bijgekomen. De ontwikkeling van dat aanbod gaat hand in hand met nieuwe leeromgevingen. “Een centrum voor pedagogische innovatie zit in de pipeline, ook hier in samenwerking met de partners uit het hoger onderwijs. Dat moet het mogelijk maken de verschillende manieren van leren door te voeren in het hoger onderwijs, zoals afstandsonderwijs, de zogenaamde ‘flipped classrooms’ (waarbij thuis les wordt gevolgd en het huiswerk in de klas wordt gemaakt) enz.”

In 2022 moet de CampusUCharleroi operationeel zijn. Die moet verschillende van de huidige opleidingsverstrekkers zoals de ULB, de UMons en de hogere onderwijsinstellingen van de provincie Henegouwen samenbrengen. Dit hernieuwde dynamisme moet definitief een einde maken aan elke mogelijke achterstand op het vlak van hoger onderwijs binnen Charleroi Métropole. Belangrijk om weten is ook dat de Université Ouverte zich ten dienste stelt van alle betrokkenen in het hoger onderwijs. Ze beperkt zich niet tot de ‘happy few’.

Charleroi heeft inmiddels ook een echte Kinderuniversiteit. Dat is een initiatief van de ULB, de UMons en de Université Ouverte. Kinderen van 6 tot 12 jaar worden er uitgenodigd voor aangename en ludieke workshops van een halve dag waar docenten-animators samen met hen antwoorden zoeken op boeiende vragen (Hoe komt het dat een bal stuitert? Waarom is sneeuw wit?). “Zo krijgen ook de allerkleinsten de smaak van het leren te pakken. Ze krijgen ook al een voorproefje van de studies die ze hier zouden kunnen volgen”, verduidelijkt hij. “Het is tevens een manier om stereotypes te bestrijden. Die vormen nog al te vaak een obstakel voor jongeren. Sommigen denken nog steeds dat de universiteit niets voor hen is. Dat 

En voor wie dan nog op zijn honger blijft zitten, is er een ‘Later, als ik groot ben, word ik …’-dag, georganiseerd door de academische pool van Henegouwen, in samenwerking met de Université Ouverte en de ‘Cité des Métiers’. Jongeren uit het laatste jaar secundair kunnen er, in direct contact met de professionals of in de bedrijven zelf, verschillende vakgebieden ontdekken. Ze hebben het vaak moeilijk de gepaste hogere opleiding te kiezen. Hier ontdekken ze wat een job die op deze opleidingen aansluit, precies inhoudt. Het is al twee jaar een succesvol event. De catalogus met studierichtingen geeft een volledig overzicht van het onderwijsaanbod in Charleroi Métropole.

Contact:
Université Ouverte de la Fédération Wallonie-Bruxelles
Avenue Général Michel, 1B
6000 Charleroi
+32 (0)71 65 48 30
info@uo-fwb.be
https://www.uo-fwb.be/

©Photos/Lou Verschueren