Anderlues

Het mijngas dat de kompels ooit zo vreesden wordt tegenwoordig in Anderlues gewonnen door elektriciteitsproducenten zodat het niet verloren gaat.

Op de terreinen van de voormalige steenkoolmijn aan de rue Jules Destrée zijn naast de schachttoren twee containers geplaatst die met een reeks buizen verbonden zijn. De installatie gebeurde door Gazonor, een filiaal van la Française de l’Energie, en het mijngas voorziet nu al 1.800 huishoudens van elektriciteit en verwarming.

Gas ontginnen of laten ontsnappen

Het giftige mijngas komt op natuurlijke wijze vrij uit de steenkool. Vroeger werd het gebruikt om de aanwezigheid van steenkool te detecteren en fungeerde het als een leidraad voor de mijnwerkers om de ondergrondse gangen te bouwen. Inmiddels is de uitbating stopgezet en zijn de ingangen naar de tunnels afgesloten. Daar waar er ruimte is, blijft het gas zich echter vanzelf in de mijngangen ophopen.

Na verloop van jaren nam de druk van het mijngas (hoofdzakelijk bestaande uit methaan) in het gangenstelsel toe. Dat zorgde voor een toenemend risico dat het gas zou ontsnappen naar de bovengrond. “In dat geval dreigde dit dodelijke gas onder een erg vervuilende vorm in de natuur terecht te komen”, verklaart Yann Fouant, projectleider bij la Française de l’Énergie.

De oplossing voor de stijgende druk was de vervuiling tegen te gaan door het mijngas om te zetten en te gebruiken.

Regionale energiebron

De onderneming besliste in de oude – en dan met name ondergrondse – mijnsites te investeren en er het mijngas te ontginnen. Deze exploitatievorm dient een dubbel doel. De ontsnapping ervan wordtvoorkomen en er wordt energie geproduceerd. “Met het mijngas kunnen we elektriciteit, warmte en gas produceren. Het getransformeerde gas is ook beduidend minder vervuilend dan de oorspronkelijke vorm. Dat is al aangetoond op voormalige steenkoolsites in het noorden van Frankrijk”, verduidelijkt hij.

Deze energie, door het bedrijf als ‘groene energie’ bestempeld, wordt van nature aangemaakt in de ondergrond, meer bepaald in het steenkoolbekken van Henegouwen (ook wel het Centrumbekken genoemd), dat zich uitstrekt van Bergen tot Charleroi. “Dit is een plaatselijke energiebron. Wie kan er nog zeggen dat zijn eigen achtertuin boordevol energie zit?”, voegt hij er lachend aan toe.

(Bijna) 100% lokaal

Een leiding van meer dan 150 meter gaat door een betonplaat en vervolgens naar beneden. Met de buis wordt het mijngas op gecontroleerde wijze uit de gangen gehaald. Die liggen verspreid op een diepte van meer dan 1.000 meter en bevatten nog enorme gasvolumes. “De schacht staat momenteel onder overdruk, wat betekent dat het samengeperste gas vanzelf de buis in stroomt”, legt Yann Fouantuit.

Nadat het gas gefilterd is en de druk ervan aangepast aan die in de leidingen wordt het naar twee grote verbrandingsmotoren geleid waar het wordt omgezet in elektriciteit. Die wordt dan in het elektriciteitsnet geïnjecteerd.

Het zijn de eerste twee warmte-krachtkoppelingsinstallaties in België.

Het traject van de energie tussen de winning van de grondstof en de distributie van het eindproduct is dus erg kort. “Het gas legt maar een goeie dertig meter af om vervolgens meteen geëxploiteerd te kunnen worden. Er gaat geen gas verloren en het transport brengt ook geen kosten of bijkomend energieverbruik met zich mee. De koolstofvoetafdruk is miniem”, aldus nog de projectleider. “Enkel de motoren zijn geïmporteerd. Voor de installatie en het exploitatieonderhoud wordt gewerkt met lokale mensen.”

De extractiesite leidde zo tot de indirecte tewerkstelling van een twintigtal mensen. Die voeren onder meer bewakingstaken uit en zorgen voor de herstelling, het onderhoud en de installatie van de machines.

Aanzienlijk energiepotentieel

Het extractiegebied, dat in mei van dit jaar ingehuldigd werd, zou 25 tot 30 jaar gas kunnen leveren. In de volgende fasen staan ook nog andere motoren op de planning. “Gezien het gasvolume kunnen we hier over een periode van zo’n twintig jaar nog 6 tot 7 motoren installeren”, licht hij toe.

Een dergelijke motor voorziet jaarlijks 900 huishoudens van elektriciteit en verwarming.

De onderneming wil bovendien nog twee andere vormen van energietoevoer ontwikkelen. Er wordt nagedacht over een aansluiting op het gasnet om het mijngas rechtstreeks te gebruiken zonder het eerst om te zetten. Ook de warmte die door de motoren geproduceerd wordt, kan uitgebaat worden. “De ontwikkeling van een warmtenet is daarbij een mogelijke piste. Maar de energie kan bv. ook gebruikt worden om serres te verwarmen of producten uit de voedingsindustrie te drogen”.

In Charleroi Métropole bevinden zich nog andere mijnsites met een soortgelijk energiepotentieel. Het bedrijf onderwerpt die momenteel aan een analyse.

Contactgegevens:
Oude steenkoolmijn
Rue Jules Destrée
6150 Anderlues

La Française de l’Energie
Espace Pierrard
1, avenue Saint-Rémy
57600 Forbach (France)
+33 (0)3 87 04 32 11
contact@francaisedelenergie.fr
www.francaisedelenergie.fr

©Photos/Alex Dossogne