Vergistingsinstallatie, Aiseau-Presles

“We zijn in 2007 gestart met ons project voor de bouw van een vergistingsinstallatie en dat kreeg stukje bij beetje concrete vorm. Wij waren de eerste Belgische overheidsinfrastructuur die dat deed.”

Je kunt je wel voorstellen wat een lange administratieve procedure hieraan voorafging voor Frédéric Deyonghe, adviseur Leefmilieu van de gemeente Aiseau-Presles, die het initiatief voor het project nam. Gelukkig heeft het allemaal de moeite geloond. “Dit project is een heuse leerschool.”

Haalbaarheidsstudie en realisatie

Het begon allemaal met een analyse van de situatie: wat hadden de gemeentelijke gebouwen en die van Sambrexpo, het cultuur- en sportcomplex in de gemeente, nodig op het vlak van verwarming en elektriciteit? Is een systeem voor groene energie haalbaar? “Op basis van een studie werd de vergistingsstructuur uitgetekend. Om het haalbaar en rendabel te maken, hadden we minstens 40% subsidies van de overheid nodig, en daar kwamen nog eens andere steunmaatregelen bij.”

De eerste stap: de elektriciteits- en verwarmingsnoden van de gebouwen inschatten.

Nadat de vele administratieve dossiers waren ingediend, kreeg de gemeente de financiering voor de realisatie van de haalbaarheidsstudie en de nodige middelen voor de bouw van de structuur. “Alles was nieuw voor ons. Er moesten overheidsopdrachten worden uitgeschreven voor de bouw van de structuur, de materialen … Domeinen waar we niet echt in thuis waren,” vertelt hij.

En na een jaar of vijftien was de vergistingsinstallatie er dan. Ze werd officieel geopend in mei 2015.

Met de installatie van minder dan 1 ha verlichten en verwarmen we de gebouwen en de hal van de gemeente Aiseau-Presles

Een bijzondere werking

De structuur werd op meer dan een hectare gebouwd en bestaat uit een opslagruimte voor landbouwmateriaal (mest, gier enz.) en digestaat (het vergistingsproduct), twee ingegraven kuipen, een technische ruimte met een verwarmingsketel, de motor voor energieproductie en een kantoor.

Aan de ingang staat ook een weegschaal voor de trekkers. “Elf landbouwers uit de streek brengen hun organisch materiaal naar hier. We noemen dat biomassa uit landbouw. De structuur heeft 30 ton per dag nodig. Diezelfde landbouwers halen het digestaat ook weer op, dat ze verspreiden over hun landbouwgronden.” De samenwerking tussen gemeente en landbouwers loopt gesmeerd. De gemeente vergoedt de kosten voor het vervoer van het afval en de boeren nemen kwaliteitsvolle meststoffen mee terug.

Het probleem van het dagelijkse beheer

Het moeilijkste zodra de structuur er stond, was het dagelijkse beheer van de vergistingsinstallatie. “Eind 2016 was er een probleem met de motor en moesten we de installatie stilleggen. De productie daalde toen van 90 naar 60% van haar capaciteit.” In theorie maakt de productie-installatie de gemeente autonoom wat verwarming en elektriciteit betreft. Maar nu is dat nog niet het geval.

Het proces moet nog worden verbeterd. “In principe is er een evenwicht tussen wat het vergistingsstation aanlevert aan het elektriciteitsnet, wanneer de vraag van de gemeente klein is, en dat wat de gemeente van het net afneemt wanneer de vraag groot is, bijvoorbeeld in de winter. Volgens de basisstudie verzekert dat evenwicht op een bepaalde manier een energieautonomie.”

De productie van verwarming en elektriciteit komt evenwichtig tot stand tussen de vergistingsinstallatie en het net

Meerdere personen beheren de installatie. Er werd een voltijdse werknemer aangeworven voor de technische en praktische werking van het station. “De persoon die hier werkt, werkt daarnaast ook als landbouwer. Dit is een grote meerwaarde wat de kennis van de producten en het dagelijkse beheer betreft.” En Frédéric Deyonghe zelf, in dienst bij de gemeente, houdt zich nu halftijds bezig met de administratie en boekhouding van de vergistingsinstallatie.

Een voorbeeld dat andere overheidsinstellingen inspireert

Na deze ervaring laten nog andere infrastructuren zich inspireren door het model van de gemeente Aiseau-Presles. Als hij het allemaal opnieuw moest doen, zou Frédéric Deyonghe de installatie verbeteren met een extra opslagzone: “Nu zijn er drie opslagzones. Dat werkt prima, maar met vier zou het gemakkelijker zijn”.

Ook de overheidsopdracht zou hij anders hebben aangepakt. Wat hem betreft, was die het best opgesplitst in twee stappen: één voor de bouw van de gebouwen en één voor de werking van de installatie.

Maar één ding staat als een paal boven water: de gemeente is heel trots op haar vernieuwende structuur. “Wij zijn de enige gemeente in België en zelfs Europa die groene energie produceert en gebruikt.”

Contact:

Het gemeentebestuur
van Aiseau-Presles
Rue Président John Kennedy 150,
6250 Aiseau-Presles
+32(0)71/26.06.11
www.aiseau-presles.be

©Foto’s/Leslie Artamonow